Leita í fréttum mbl.is

Ţú ert nú meira skoffíniđ segja sumir og standa ţá í ţeirri meiningu ađ skoffín séu afvćmi tófu og kattar, en refir og kettir eru ekki skyldir, ţví hafa skuggabaldrar og urđarkettir aldrei veriđ til nema í ţjóđsögum

ulfur_100902

 

 

 Né

skoffíniđ,

 

 
ţví  ţađ

er kvikindi

eitt illyrmislegt,

sem

klekst út úr

hanaeggi. Ţeir menn

sem skoffín augum

líta verđa aldrei

samir menn eftir.

 

 

Ţađ hefur lengi veriđ lífseig ţjóđsagan um ţađ, ađ refir og kettir séu skyldir og ađ afkvćmi ţeirra séu urđarkettir og skuggabaldrar, (sumir sögđu skoffín einnig vera undan ţessum óskyldu dýrum komiđ, en ţađ er ekki rétt haft eftir ţjóđsögunni.)

Fór ţađ eftir ţví hvort ţađ var refur sem var fađirinn og kattarlćđa móđirin, eđa öfugt hvort skuggabaldur eđa urđarköttur kom undir.

Til eru ţeir sem halda jafnvel enn ţann dag í dag ađ ţetta sé dagsatt. Leyfi ég mér ţví ađ birta hér grein af Doktor.is, um ćtt refa, hunda og úlfa til ţess ađ sýna fram á, ađ ţó ţjóđsaga ţessi sé skemmtileg og jafnvel ógnvekjandi, ţá á hún sér enga stođ í raunveruleikanum.

Hún er ađeins ţjóđsaga og stendur vel fyrir sér sem slík, en ekki meira en ţađ.

 

Spurning. Hvađ eru refir og úlfar mikiđ skyldir?

 

Svar Úlfar (Canis lupus) og refir tilheyra sömu ćtt rándýra, hundaćttinni (Canidae), og teljast ţví frekar skyldar tegundir.

 

Í hundaćttinni eru 35 tegundir í 10 ćttkvíslum. Hér er hćgt ađ skođa ćttartré rándýra. Flokkun ćttkvísla í hundaćtt er á ţessa leiđ

------------------------------------------------------------------                
                                                    Canis
                                                    Lycaon
                                                    Cuon                     
Hundar og úlfar
                                          Cluysocyon
                                          Nyctereutes
                                                    Speothos

    Hundar          ---------------------- 

                                                    ------------------------------
                                                     Vulpe
                                                     Ducicyon                     Refir
                                                     Alopex
                                                     Otocyo
-------------------------------------------------------------------

 

Flokkun ćttkvísla í hundaćtt er á ţessa leiđ:



Í Canis-ćttkvíslinni eru alls níu tegundir.

Ţćr eru úlfur eđa gráúlfur (Canis lupus),
rauđúlfur (C. rufus),
sléttuúlfur (C. latrans),
dingóinn (C. dingo),
hundur (C. familiaris)

og loks fjórar tegundir sjakala.



Taliđ er ađ tegundir ćttarinnar

 
hafi fyrst komiđ fram

 
á Eocene-tímabilinu fyrir um

 
38-54 milljónum ára.

 


Steingervingafrćđingar hafa fundiđ tegundir frá ţessu tímabili sem greinast í fimm ćttkvíslir. Tegund einnar ţeirra (Cynodictis) líkist mjög svonefndum ţefketti og telja frćđimenn ađ viđskilnađur ţessarar ćttar viđ önnur rándýr hafi átt sér stađ á ţessu tímabili.

 

 

Úlfurinn

                                                   
(Canis lupus) er stćrsti međlimur hundaćttarinnar og fyrir tíma mannsins hafđi hann mesta útbreiđslu ţeirra.

Hann lifđi um alla Norđur-Ameríku, Evrópu og Asíu. Vísindamenn hafa skipt honum niđur í allt ađ 32 deilitegundir, allt frá stórvöxnum heimskautaúlfum (C. lupus tundarium og albinus) til smárra deilitegunda sem lifa á Arabíuskaganum og í Miđ-Asíu.

 

------------------------------------------------------------- 


Alls eru ţekktar 21 tegund refa
og

finnast ţeir alls stađar nema í

Ástralíu og á Suđurheimskautssvćđinu


Tegundir af ćttkvíslinni Vulpes
eru međal annars rauđrefurinn (Vulpes vulpes)
og grárefur (V. cinereoargenteos).
Rauđrefur er stćrsta refategundin og ađ öllum líkindum sú algengasta.


Grárefur sem einnig er nefndur trjárefur vegna klifurhćfileika, lifir á sléttum Norđur-Ameríku.

Innan vulpes-ćttkvíslarinnar eru ţekktar tólf tegundir refa.

 

Sjö tegundir eru til af Suđur-Amerísku refunum Dusicyon.

                                                                                                                              refir2_100902
Í ćttkvíslinni Alopex er ađeins til ein tegund, heimskautarefurinn (Alopex lagopus). Hann lifir međal annars norđarlega á Grćnlandi, í Norđur-Alaska og Kanada, Íslandi, Svalbarđa og nyrst í Rússlandi.

 

Í fjórđu ćttkvíslinni Otocyon er einnig ađeins ein tegund Otocyon megalotis, sérhćfđ skordýraćta međ hálfgerđ leđurblökueyru; hún lifir í sunnanverđri Afríku.

 

Heimild og myndir * Macdonald, David (ritstj.), The Encyclopedia of Mammals,
Abindgon, Oxford, 1995. * Namibian Wildlife *
Traffic Um ţessa spurningu Dagsetning Útgáfudagur10.9.2002 Flokkun: Raunvísindi > Lífvísindi: dýrafrćđi Efnisorđ hundar refir úlfar skyldleiki
ćttartré Tilvísun Jón Már Halldórsson. „Hvađ eru refir og úlfar mikiđ skyldir?“.
Vísindavefurinn 10.9.2002. http://visindavefur.is/?id=2698.
(Skođađ 18.8.2008). Höfundur Jón Már Halldórssonlíffrćđingur 


« Síđasta fćrsla | Nćsta fćrsla »

Athugasemdir

1 Smámynd: Kristín Katla Árnadóttir

Takk fyrir ţennan góđa pistill ţetta er mjög fróđlegt ađ vita.

Kćr kveđja Guđný mín

Kristín Katla Árnadóttir, 18.8.2008 kl. 18:19

2 Smámynd: Sigurđur Ţórđarson

Góđan dag! 

Eg vaknađi snemma til ađ horfa á handboltann, úff gríđarlega spennandi.

Flott og fróđleg fćrsla hjá ţér Gurún. Ég hlustađi á erindi í útvarpinu fyrir um einu ári ţar sem allt öđru var haldiđ fram og ţađ blekkti mig 

Sigurđur Ţórđarson, 20.8.2008 kl. 06:40

Bćta viđ athugasemd

Ekki er lengur hćgt ađ skrifa athugasemdir viđ fćrsluna, ţar sem tímamörk á athugasemdir eru liđin.

Höfundur

Svava frá Strandbergi
Svava frá Strandbergi

Myndlistarmaður. Smellið á myndina til að sjá verð á skopmyndum sem og eftirprentunum úr galleryi.
Myndir á þessarri síðu eru verndaðar af höfundarrétti hjá Myndstef.

Innskráning

Ath. Vinsamlegast kveikiđ á Javascript til ađ hefja innskráningu.

Hafđu samband